Pitra Karma Nirnay (पितृकर्म निर्णयः)

Description

पितृकर्म निर्णयः (Pitra Karma Nirnay) विदितमेवैतत् तत्रभवतां भवतां यद् अनादाविह संसारे सनातनपरमात्मना सनातनजीवकख्याणाय सनातनवेदद्वारा संस्थापितः सनातनधर्मरूपो मार्गो विजयते-तमामिति। यदनुसरणोन भारतीयमानवाः सदा (अन्येच्छानधीनेच्छाविषयत्वात्) स्वतः पुरुषार्थभूतं सुखं दुःखाभावश्च प्राप्नुवन्ति प्रारयन्ति च। तत्रापि भवन्तो विशेषतो भाविसन्ततिकल्याणाय परमपरिश्रमेण परम्पराप्राप्त-कुलमर्यादामर्थागमसंरक्षणादिपद्धतिश्च परिपालयितुं यत्नं विदधतां पित्रादीनां सर्वविधकश्याणाय तज्जीवनकाले तदनन्तरण्व “जीवतो वाक्यकरणात् क्षयाहे भूरि-भोजनात्। गयायां पिण्डदानाच्च त्रिभिः पुत्रस्य पुत्रता॥’ इत्यायनुसारेण निरन्तरं यतमाना बिलसन्ति।

अत एव मिथिलामण्डलान्तर्गतद्वार वङ्ग (दरभन्ना) स्थमहारानीरमेश्वर लतासंस्कृतमहाविद्यालयाध्यक्षाः प्रख्यातव्याकरण न्याय वेदान्त-मीमांसा-साहित्यधर्मशास्त्रायनेक शास्त्रपाण्डित्याः पण्डितप्रवराः श्रीमन्त आचार्याः त्रिलोकनाथमिश्रमहोदयाः सेवित पित्रादीनां भवताम्पुरतः “श्रुतिबिंभिन्ना स्मृतयो विभिन्ना नैको मुनिर्यस्य मतं न भिन्नम्। धर्मस्य तत्त्वं निहित गुहायां महाजनो येन गतः स पन्थाः॥” इत्यादिप्रतिपादितमनुसरणीयपन्थानं समुपस्थापयितुकामाः “पितृकर्मनिर्णय” नामकं ग्रन्थरत्ने यथासम्भवं श्रुतिस्मृतिपुराणादिवचनसमन्वयपूर्वकं व्यरीरचन्। यत्परिशीलनेन मैथिला अन्ये च साधारणसंस्कृतज्ञा अपि तत्र विषये सकलवेदादिशास्त्रसारभूतं सिद्धान्तमरुपायासेनैव विज्ञाय तदनुष्ठानेन कृतार्या भविष्यन्तीति निश्वप्रचम्।

ग्रन्धे चास्मिन् स्थलविशेषे काशीस्थचौखम्बा-संस्कृतपुस्तकालयान्तर्गत मिथिलाग्रन्थमालासम्पादकत्वेन सम्पादिता मया टिप्पणीरवलोक्य प्रायः समेत्रां हृदये अमन्दानन्दसन्दोहधारैव प्रवहेदिति मे विश्वासः। अत्र च धर्मशास्त्रनिवन्धग्रन्थशिरोभूषणायमाने ग्रन्थमणौ पितृकर्माङ्गाशेषविषयाणां समीक्षणसमये मैथिलाचारेणैव ग्रन्थष्कृतां दृष्टिरा प्लावितेति सुरभारतीप्रेयोभिः सकलमैथिलैः प्रकृतपुस्तकं क्रीत्वा केवलमैथिलोपकाराय बहुवित्तत्र्ययेन मिथिलाप्रन्थमालाख्यसंस्थासंस्थापकेभ्यो श्रेष्ठिवर्यश्रीजयकृष्णदासहरिदासगुप्त महोदयेभ्यो धन्यवाद‌मात्रमपि प्रददद्भिः तेभ्य आवृण्यं ग्राप्येतावश्यमेवेति दृढमाशासे।